2 สรรพคุณและประโยชน์ของเถาตดหมา !

เถาตดหมา

เถาตดหมา ชื่อวิทยาศาสตร์ จัดอยู่ในวงศ์ Merremia tridentata (L.) Hallier f. (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Convolvulus tridentatus L., Ipomoea tridentata (L.) Roth, Xenostegia tridentata (L.) D.F. Austin & Staples) จัดอยู่ในวงศ์ผักบุ้ง (CONVOLVULACEAE)[1]

หมายเหตุ : เถาตดหมาที่กล่าวถึงในบทความนี้ เป็นพรรณไม้คนละชนิดกันกับตดหมูตดหมา (Paederia linearis Hook.f.) และหญ้าตดหมา (Paederia pilifera Hook.f.)

ลักษณะของเถาตดหมา

  • ต้นเถาตดหมา จัดเป็นไม้เถาเนื้ออ่อนล้มลุก มักเลื้อยตามพื้นดิน ลำต้นเล็กและเรียว เถานั้นมีความยาวได้ประมาณ 4 เมตร ลำต้นเป็นเหลี่ยมหรือมีปีกแคบ ๆ ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วน มีเขตการกระจายพันธุ์กว้าง พบได้ตั้งแต่ในมาดากัสการ์ แอฟริกา ศรีลังกา บังคลาเทศ พม่า จีน ภูมิภาคอินโดจีน และในประเทศมาเลเซีย จนถึงทางตอนบนของออสเตรเลีย ส่วนในประเทศพบขึ้นเป็นวัชพืชทั่วทุกภาค โดยมักพบขึ้นตามที่โล่ง ท้องไร่ ท้องนา ข้างถนน ชายป่า ริมลำธาร หรือชายทะเล จนถึงระดับความสูงประมาณ 500 เมตร จากระดับน้ำทะเล[1],[2]

ต้นเถาตดหมา

รูปเถาตดหมา

  • ใบเถาตดหมา ลักษณะของใบเป็นรูปใบหอก รูปขอบขนาน หรือรูปแถบ ปลายใบสอบแหลมและมีติ่งแหลมสั้น ๆ โคนใบหยักเป็นพูรูปใบหอก ส่วนขอบใบจักเป็นซี่ฟัน ค่อนข้างจะโอบลำต้น ขอบใบเหนือโคนใบจะเรียวหรือเป็นคลื่น ส่วนโคนใบนั้นจะกางออกคล้ายติ่งหู ใบมีขนาดกว้างประมาณ 1.5-15 มิลลิเมตร และยาวประมาณ 28-80 มิลลิเมตร ก้านใบสั้นมากหรือไม่มีก้าน[1],[2]

ใบเถาตดหมา

  • ดอกเถาตดหมา ออกดอกเป็นช่อตามง่ามใบ ก้านช่อดอกยาวประมาณ 1-6 เซนติเมตร มีลักษณะเล็กเรียวผิวเกลี้ยงหรือมีขนนุ่ม ๆ ใกล้กับโคน ช่อดอกมีดอกประมาณ 1-3 ดอก ก้านดอกยาวประมาณ 6-8 มิลลิเมตร มีใบประดับเป็นรูปลิ่มแคบ กลีบเลี้ยงมีขนาดเท่า ๆ กัน หรือ 2 กลีบนอกกว่ากว่า 3 กลีบในเล็กน้อย ลักษณะของกลีบเป็นรูปสามเหลี่ยมแคบ ปลายกลีบเรียวแหลม ยาวประมาณ 6-8 มิลลิเมตร ส่วนกลีบดอกมีลักษณะเป็นรูปลำโพง ยาวประมาณ 1.5 เซนติเมตร ปลายเป็นแฉกตื้น ๆ 5 แฉก กลีบดอกเป็นสีเหลืองอ่อนหรือสีขาว ส่วนมากจะมีสีม่วงน้ำตาลอมแดงที่โคนกลีบด้านดอก ก้านเกสรเพศเมียเป็นรูปเส้นด้าย ยาวเท่ากับเกสรเพศผู้ ยอดเกสรหยักเป็น 2 พู 1],[2]

ดอกเถาตดหมา

  • ผลเถาตดหมา ผลมีลักษณะเป็นแคปซูลทรงกลมหรือเป็นรูปไข่ โดยจะมีอยู่ประมาณ 4 กลีบ เปลือกผลบางคล้ายกระดาษ ผิวเกลี้ยง ผลยาวได้ประมาณ 5-7 มิลลิเมตร ภายในผลมีเมล็ดประมาณ 1-4 เมล็ด เมล็ดเป็นสีดำหรือสีเทาแก่ ผิวเกลี้ยง เมล็ดมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมแกมรูปไข่ ยาวประมาณ 3-4 มิลลิเมตร[1],[2]

ผลเถาตดหมา

สรรพคุณของเถาตดหมา

  • ใบใช้ตำพอกศีรษะเป็นยารักษาไข้ป่า (ใบ)[2]
  • รากนำมาต้มกับน้ำใช้บ้วนปากเป็นยารักษาอาการปวดฟัน (ราก)[2]
เอกสารอ้างอิง
  1. สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช, กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.  “เถาตดหมา”.  [ออนไลน์].  เข้าถึงได้จาก: www.dnp.go.th/botany/.  [12 ก.ค. 2014].
  2. สมุนไพรดอทคอม.  “เถาตดหมา”.  [ออนไลน์].  เข้าถึงได้จาก: www.samunpri.com.  [12 ก.ค. 2014].

ภาพประกอบ : www.flickr.com (by Phuong Tran, Russell Cumming)

เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย (Medthai)

เมดไทย
เมดไทย (Medthai) ให้ข้อมูลที่ถูกต้องและเป็นอิสระเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ การรักษาโรค การใช้ยา สมุนไพร แม่และเด็ก ฯลฯ เราร่วมมือกับแพทย์และผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านเพื่อให้มั่นใจว่าคุณจะได้รับข้อมูลที่ถูกต้องและดีที่สุด